โปรแกรม Microsoft Excel เป็นโปรแกรม Spreadsheet ทีมีความสามารถในการคำนวณสูงมาก แต่การจะสามารถใช้ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด ขึ้นกับผู้ใช้เป็นหลักที่จะประยุกต์ใช้ความสามารถในด้านต่างๆ ของโปรแกรม
นอกจากจะช่วยเหลือสังคมไทยแล้ว ผมยังแวะไปตอบปัญหาให้กับเวบต่างประเทศบ้างเป็นระยะแล้วแต่โอกาสจะอำนวย ความรู้ที่มีไม่ใช่ศึกษาแค่วันสองวัน แต่สั่งสมมาเป็นสิบปี ด้วยการหาความรู้ใหม่และทบทวนความรู้อยู่เสมอ จากเวบต่างประเทศ จากตำราต่างประเทศเป็นหลัก ซึ่งข้อมูลทั้งหลายที่มีนั้น หามาด้วยวิธีการที่คุ้นเคยกับการใช้ Internet จึงมีตำรามากมาย มีตัวอย่างไฟล์ทั้งที่หามาและเขียนเองอีกมากมาย จนกระทั่งมั่นใจว่า ไม่น้อยกว่าใครที่สนใจศึกษาเรื่องเดียวกันกับผม แม้จะมากด้วยข้อมูลที่หามาได้และพร้อมให้ศึกษาอย่างลึกซึ้งในทุกด้าน แต่ผมเลือกที่จะเรียนรู้เพียงบางส่วนจากสิ่งที่มีทั้งหมดเท่านั้น
วิธีที่จะลับสมองอยู่เสมอ การตอบปัญหาก็เป็นหนทางหนึ่งที่ทำให้ไม่ลืม และทำให้ได้คิดในแง่มุมที่หลากหลาย แต่การทบทวนและการคิดสิ่งใหม่ๆ ถ้าทำได้ก็จะดี เพราะหากยิ่งรู้ลึกขึ้นเท่าไรแล้ว จะสามารถพัฒนางานได้อย่างดี และหากเป็นระดับสูงจริงๆ งานของเราไม่จำเป็นต้องทำการ Protect เลย โดยส่วนตัวผมคิดว่าเช่นนั้น เพราะมันจะ Protect ตัวมันเอง หากว่าเป็นการเขียนด้วยสูตร ใครอยากเรียนรู้ก็ทำการแกะสูตรเอง แต่ทั้งนี้แล้ว สูตรระดับประยุกต์ไม่ใช่ว่าจะแกะกันง่ายๆ คนไม่คุ้นเคยกับ Excel ก็ไม่สามารถแกะสูตรบางสูตรที่เขียนอย่างซับซ้อนได้ และผมคิดว่าการทำให้ผู้อื่นไม่สามารถแกะไฟล์ได้ไม่ใช่เรื่องยาก แต่การทำให้แกะไฟล์ได้ เป็นเรื่องที่ยากกว่า ถ้าผมเขียนไฟล์เอง เขาต้องเข้าใจโครงสร้างของสิ่งทั้งหลายที่ผมเขียน เสมือนอย่างที่ผมเข้าใจเท่านั้น หากรู้และเข้าใจไม่หมด ก็ไม่สามารถแกะได้หมด ผมพบว่ามีบุคคลจำนวนมากยอมสร้างไฟล์ใหม่แทนที่จะแกะไฟล์ที่สร้างโดยผู้อื่น จึงง่ายต่อการสรุปว่าการสร้างไฟล์ให้แกะได้เป็นเรื่องที่ยากยิ่งกว่า
ปกติการสร้างไฟล์ผมจะไม่ Protect เพราะต้องการแบ่งปันความรู้เป็นหลัก ใครรู้อย่างที่ผมรู้จะดีใจมาก ถ้ารู้มากกว่าผมก็ยิ่งจะดีใจมากขึ้นไปอีก เพราะผมคิดว่าผู้ที่จะสามารถพัฒนาตัวเองให้ถึงระดับประยุกต์ นอกจากคุ้นเคยกับ Excel แล้วต้องเอาใจใส่ ต้องหาความรู้ใหม่ ต้องคอยหมั่นทบทวนเป็นประจำสม่ำเสมอและพร้อมที่จะเรียนรู้สิ่งใหม่อยู่ตลอดเวลา มีความอดทนเป็นที่ตั้งครับ